„Przyboś DZISIAJ!” – podsumowanie cyklu wydarzeń
Wykłady cenionych literaturoznawców z Polski i za granicy, spotkanie z mieszkańcami Gwoźnicy, wystawa pamiątek w Muzeum Okręgowym oraz wspaniały recital poezji Juliana Przybosia w wykonaniu Bogusława Kierca - przez trzy dni, od 6 do 8 października w Gwoźnicy, Niebylcu i Rzeszowie trwał cykl wydarzeń „Przyboś DZISIAJ!” poświęcony Julianowi Przybosiowi w 45. rocznicę jego śmierci. Organizatorem tych wydarzeń było Towarzystwo Miłośników Ziemi Niebyleckiej.
Inauguracja imprezy „Przyboś DZISIAJ!” odbyła się we wtorek, 6 października o godz. 9 w Zespole Szkół w Niebylcu, konferencją naukową zorganizowaną wspólnie z Uniwersytetem Rzeszowskim. Do Niebylca przyjechali znakomici literaturoznawcy, znawcy twórczości Juliana Przybosia i literatury współczesnej. Wśród nich byli m.in.: prof. dr hab. Stanisław Uliasz z Uniwersytetu Rzeszowskiego, dr hab. prof. USz Piotr Michałowski z Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. dr hab. Dorota Walczak-Delanois z Université libre de Bruxelles, prof. dr hab. Bogusław Dopart z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Anna Spólna z Uniwersytetu Techniczno-Humanistycznego w Radomiu.
Znakomici goście w niebyleckich progach
Byli także obecni przedstawiciele Komitetu Honorowego: krytyk literacki prof. Edward Balcerzan, z żoną Bogusławą Latawiec, znakomita poetka Urszula Kozioł, aktor, reżyser i przyjaciel Juliana Przybosia - Bogusław Kierc, a także rodzina poety: córki - Wanda Gaignebet z Francji oraz Uta Przyboś z Warszawy ze swoją córka Jagną. Obecni byli także: Zbigniew Korab, wójt gminy Niebylec i Robert Godek, starosta strzyżowski oraz przedstawiciele rady gminy, sołectw, instytucji kultury, bibliotek, nauczyciele oraz młodzież szkolna z terenu gminy Niebylec.
Konferencję otworzył dr Antoni Chuchla, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Niebyleckiej, który powitał wszystkich zebranych gości, wyjaśniając powody zorganizowania cyklu wydarzeń „Przyboś DZISIAJ!”. Przedstawił i pozdrowił wszystkich członków Komitetu Honorowego, którzy poparli inicjatywę stowarzyszenia (prof. Edward Balcerzan, Ernest Bryll, Sylwia Chutnik, Bogusław Kierc, Michał Komar, Urszula Kozioł, Irena Koźmińska, Bogusława Latawiec, Jacek Moskwa, Eustachy Rylski, córki poety: Wanda, Julia i Uta). Odczytał list skierowany do uczestników wydarzeń przez dr Julię Przyboś z USA, która nie mogła uczestniczyć w wydarzeniach.
Następnie głos zabierali Zbigniew Korab, wójt gminy Niebylec, który opowiadał zebranych o walorach gminy, i Robert Godek, starosta strzyżowski, który podkreślił, że cieszy się z obecności tylu wspaniałych gości w Zespole Szkół w Niebylcu.
Twórczość Przybosia w wielu aspektach
W imieniu komitetu honorowego przemawiała wzruszona Uta Przyboś, cytując fragment twórczości ojca. - Dla mnie dzisiejsze spotkanie jest spotkaniem z drugim człowiekiem, cieszę się, że dzięki wielu osobom z gminy Niebylec możemy się tutaj w takim gronie zobaczyć - mówiła . - Zainteresowanie twórczością Przybosia nie maleje, ale wzrasta, co widać po liczbie referatów na tej konferencji i młodej części publiczności. O Przybosiu jest i będzie do powiedzenia bardzo dużo - zaznaczył prof. Edward Balcerzan, krytyk literacki, znawca twórczości poety. - Jest wiele osób, które Przybosia znają i pamiętają, mówią: „Był moim mistrzem”. Ale co się stanie, jak nas zabraknie? Nikt już tak nie powie?
Bogusław Kierc, poeta, reżyser, aktor (znany z roli Krzysztofa Cedro w „Popiołach” Andrzeja Wajdy) wspominał swoje pierwsze spotkanie z poezją Przybosia i fakt, jak bardzo się nim inspirował. - Juliana Przybosia i jego człowieczeństwo darzę wielką miłością. Zawdzięczam mu życie - mówił.
Po uroczystym otwarciu konferencji zostały wygłoszone wykłady. Prof. Stanisław Uliasz z Uniwersytetu Rzeszowskiego mówił o dziele Juliana Przybosia w kontekście literatury małych ojczyzn, dr Piotr Michałowski z Uniwersytetu Szczecińskiego wystąpił z referatem pt. „Od zaoczu do przedgwieździa". Autoportret przelotny. Prof. Dorota Walczak-Delanois z Université libre de Bruxelles opowiadała o belgijskich pasażach Juliana Przybosia, natomiast prof. Bogusław Dopart z Uniwersytetu Jagiellońskiego o przybosiowskich dialogach z Mickiewiczem. Konferencja zakończyła się wykładem dr Anny Spólnej z Uniwersytetu Techniczno-Humanistyczny w Radomiu pt. „Obecny-nieobecny. Twórczość Juliana Przybosia w zreformowanej szkole średniej”.
Na wzgórzu Patria i na grobie poety
Po południu uczestnicy konferencji oraz zaproszeni goście udali się na gwoźnickie wzgórze Patria, o którym często pisał w swoich utworach Julian Przyboś, i gdzie chciał zostać pochowany. Wizyta na Patrii była wzruszającym przeżyciem, a mieszkańcy gminy stwierdzili, że tak tłoczno na Patrii nie było od lat.
Następnie ze wzgórza Patria uczestnicy udali się do miejscowego kościoła, gdzie powitała ich orkiestra dęta składająca się z gwoźnickiej młodzieży. W kościele pw. Św. Antoniego Padewskiego można było zobaczyć wpis chrztu Juliana Przybosia w księdze parafialnej, jaka została wystawiona. Ks. Zygmunt Mularski opowiadał o trudnym życiu w Gwoźnicy, podkreślając, że wychowują się tu „twardzi ludzie” i takim niewątpliwie był Julian Przyboś. Potem cała grupa wspólnie z księdzem proboszczem udała się na cmentarz, gdzie na grobie poety zostały złożone kwiaty, odmówiona modlitwa, a młodzież wyrecytowała jeden z wierszy.
Pierwszy dzień uroczystości zakończył się spotkaniem w Domu Ludowym w Gwoźnicy, gdzie młodzież szkolna przedstawiła piękny program artystyczny o Julianie Przybosiu. Na koniec dnia miejscowe koło gospodyń wiejskich przygotowało poczęstunek składający się z regionalnych dań.
Wspaniały recital poezji Przybosia
Środa i czwartek (7 i 8 października) poświęcone były konferencji naukowej, odbywającej się na Uniwersytecie Rzeszowskim. Podczas trwania konferencji, w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie przy ul. 3 Maja 19 miała miejsce wystawa składająca się z pamiątek po Julianie Przybosiu.
Zwieńczeniem imprezy „Przyboś DZISIAJ!”był recital poezji Juliana Przybosia, który odbył się 8 października o godz. 17.30 w klubie Turkus Wojewódzkiego Domu Kultury. Zaprezentował go Bogusław Kierc, poeta, aktor, reżyser, wykładowca, biograf i edytor dzieł Rafała Wojaczka, przyjaciel Juliana Przybosia. „Noc powrotna” była recitalem poezji Juliana Przybosia, obejmującym najistotniejsze jej ewokacje, głównie to, co często umykało uwadze literaturoznawców urzeczonych „nowatorstwem” poety, a mianowicie: metafizyczny (czy niekiedy nawet: mistyczny) wymiar liryki tego giganta Awangardy Krakowskiej.
Organizator tych wydarzeń, Towarzystwo Miłośników Ziemi Niebyleckiej, zebrało wiele gratulacji za podjęcie trudu zorganizowania tej inicjatywy. Środowisko literaturoznawców zaproponowało wręcz, żeby za pięć lat, w 50. rocznicę śmierci Juliana Przybosia znów przypomnieć o twórczości Przybosia.
Towarzystwo Miłośników Ziemi Niebyleckiej dziękuję wszystkim osobom i instytucjom, które aktywnie pomagały w organizacji imprezy „Przyboś DZISIAJ!”.
Zachęcamy też do zapoznania się z relacjami imprezy w mediach:
TVP Rzeszów http://rzeszow.tvp.pl/22001218/mija-45-rocznica-smierci-poety-juliana-przybosia
Biznes i Styl http://www.biznesistyl.pl/kultura/muzyka/3571_boguslaw-kierc-z-recitalem-poezji-przybosia-w-rzeszowskim-wdk-u.html
Super Nowości http://supernowosci24.pl/byl-zdyscyplinowany-i-elegancki/
Radio Rzeszów http://www.radio.rzeszow.pl/informacje/41150/o-tworczosci-urodzonego-na-rzeszowszczyznie-poety
Gazeta Wyborcza http://wyborcza.pl/1,91446,18967183,rzeszow-konferencja-naukowa-i-recital-w-45-rocznice-smierci.html?disableRedirects=true
Tekst: Katarzyna Grzebyk, foto: Bartłomiej Bara
